بسیاری از خود سئوال میکنند که چرا رژیم پهلوی در کاشتن انواع درخت کاج و سوزنی اصرار داشتند؟
همانطور که میدانید، فلات ایران بر روی صفحۀ تکتونیکی منحصر به فرد خود قرار دارد که تا زمان سئوزونیک زیر دریای تتیس قرار داشت. به همین خاطر بر روی فلات ایران به زحمت میتوان سنگواره های دایناسورهای زمین خشک را پیدا کرد. به دلیل آتشفشانی بودن منطقه از 66 میلیون سال پیش، زمین ایران در اکثر نواحی خود قلیایی میباشد.
یکی از خواص کاج سانان، اسیدی کردن خاک میباشد. اسیدی کردن خاک قلیایی منجر به خنثی شدن اسید و قلیا میگردد. همین امر باعث میشود که زمین برای کشاورزی مناسب تر گردد.
در ضمن ریشه های کاج سانان عمیق بوده و خودشان موفق با تامین آب از اعماق میکردند و نیاز به آبیاری آنچنانی ندارند. برگه و یا به عبارتی سوزنهای این گیاهان آب را در خود نگهداری میکنند.
سوای از آن به علت شکل خاص این برگها و سوزنها، مورد تابش شدید آفتاب قرار نمیگیرند.
هر جا که کاج سانان رشد و نمو کنند، درجۀ هوای آن منطقه کاهش پیدا میکند.
این امر در مورد اوکالیپتوس جالبتر است.
رژیم گذشته به پیشنهاد محمدرضاشاه پهلوی در صدد کاشت درختان اوکالیپتوس هم بود. این درخت برخلاف کاج سانان، در دمای بالا بیشتر و سریع تر رشد میکند. تحقیقات نشان داده اند که هر کجا جنگلهای اوکالیپتوس وجود دارد، درجۀ هوای آن منطقه به طور متوسط 8 درجه کمتر از نواحی همسایۀ خود است.
به خاطر همین در استرالیا مناطق زیادی را به اوکالیپتوس اختصاص دادند که یک اشتباه بزرگ بود.
خود شاه و دولت او با مطالعه های ثانوی و قبل از کاشت و پرورش درختان اوکالیپتوس متوجه این امر شدند که این درختان، آبهای زیر زمینی را گاهی از عمق 100 متری زمین بیرون کشیده و به اتمسفر سوق میدهند که این برای سفره های آبی زیرزمینی کشور یک فاجعه است. هر درخت اوکالیپتوس به طور متوسط تا 500 لیتر آب در روز مصرف میکند.
خوشبختانه رژیم متوجه این امر گشته و به موقع مانع جنگلکاری با اوکالیپتوس شد.
متاسفانه به خاطر رشد سریع این درخت، کشت آن در اسپانیا، برزیل و استرالیا به طور وسیع انجام شده و باعث خشک شدن سطح این کشورها گردیده است.
در اسپانیا مردم به این جنگلها حمله کرده و آن ها را به عمد میسوزانند. این درختان به حدی با شدت آب را از زمین بیرون میکشند که تا چند کیلومتری، مزارع کشاورزان خشک میگردد.
این در حالی بود که 40 سال پیش رژیم شاه متوجه زیانهای اوکالیپتوس گشته و از کاشتن آن صرف نظر کرد. ولی هنوز که هنوز است دولتهای اسپانیا، پرتغال، استرالیا، تایلند و برزیل این امر را درک نکرده اند.
از آنجایی که رژیم گذشته برای خود و دستاوردهایش تبلیغ نمیکرد، کسانی که متوجه قصد کاشتن اوکالیپتوس از طرف دولت شدند، از منصرف شدن دولت از نکاشتن اوکالیپتوس چیزی را درک نکردند، برای رژیم گذشته جوک درمیآوردند که شاه فرق اوکالیپتوس و کاکتوس را نمیدانسته و دولت او را دست به سر کرده و نه این را کاشته و نه آن را.
چنین بود که آن شد.
